Stalin De biografie
Oleg Chlevnjoek

Over Stalin zijn in de loop van de tijd al bibliotheken vol geschreven en je kunt je dan ook afvragen wat een nieuwe biografie van de hand van Oleg Chlevnjoek hier nog aan toe kan voegen? Het antwoord geeft Chlevnjoek gelijk in het voorwoord van het boek, namelijk dat ‘de literatuur over Stalin en zijn tijd niet te overzien is en zelfs onderzoekers die zich intensief met het stalinisme bezighouden grif toegeven dat ze nog niet de helft er van kennen.'

Chlevnjoek bestudeert al meer dan twee decennia het leven van Stalin en een belangrijke drijfveer voor hem om een accuraat beeld van hem weer te geven is, dat er de laatste jaren weer veel mensen in het gevaarlijke verzinsel zijn gaan geloven in het beeld van Stalin als een daadkrachtig staatsman die navolging verdient. Tegenwoordig vindt er door velen zelfs een soort rehabilitatie van Stalin plaats wat Chlevnjoek als volgt samenvat ‘zijn methoden waren betreurenswaardig, maar noodzakelijk en effectief. Bovendien raakt het vliegwiel van de geschiedenis nu eenmaal onvermijdelijk besmeurd met bloed.’

Ongetwijfeld was Stalin één van de meest invloedrijkste mensen van de eerste helft van de twintigste eeuw en de gevolgen van zijn dictatoriale regime dreunen nog steeds door tot in onze tijd. Reden genoeg om kennis te nemen van de man die jaarlijks miljoenen mensen gevangen liet zetten die daar moesten zien te overleven onder de meest erbarmelijke omstandigheden, maar door hongersnood en geweld het leven lieten. De biografie toont hoe Stalin uiteindelijk alle macht naar zich toe trekt door systematisch zijn tegenstanders te elimineren. Zijn beleid van versnelde industrialisatie en collectivisatie van de landbouw bleek voor velen catastrofaal te zijn.

Chlevnjoek wil met zijn boek aangeven dat verheerlijking van Stalin zeer onterecht en niet aan te raden is. Ondanks de vrij milde toon en het weerleggen van hardnekkige geruchten die ten nadele van Stalin de ronde deden, is duidelijk dat Stalins regime ten alle tijden niet voor herhaling vatbaar is.

Chlevnjoek heeft met dit boek weer een tipje van de sluier rond Stalin opgelicht. Veel was me al bekend dankzij eerdere biografieën rond deze machtspotentaat. Ondanks de zeer gedetailleerde manier van schrijven en de zorgvuldige onderzoeken voegde dit boek voor mij helaas niet veel toe.

ISBN 9789046818404 | Hardcover | 584 pagina's | Nieuw Amsterdam | juni 2015
Vertaald door Toon Dohmen

© Cavendish, 02 oktober 2015

Lees de reacties op het forum en/of reageer: