Elle van Rijn
Mijn naam is Nadra
In 1937 wordt haar vader weggehaald door de Japanners en staat moeder er alleen voor. Zij staat Bertha af voor adoptie aan Amina, een Maleisische vrouw. Ook die gaat niet al te zachtzinnig met haar om, maar toch ervaart Bertha, die inmiddels omgedoopt is toch Nadra, van haar meer liefde en warmte dan van haar eigen moeder. Amina wordt dan ook al snel haar “Ma” en omdat Amina islamitisch is, wordt Allah nu haar God, een God waar Nadra veel troost bij haalt en die ze trouw probeert te volgen. Haar moeder is inmiddels geheel uit beeld verdwenen en Amina vormt haar thuis.
Nandra doet het goed op school, heeft veel vriendinnen en ontwikkelt zich voorspoedig, tot ze op een dag, op haar dertiende als ze onderweg zijn naar het geboortedorp van haar pleegmoeder, als Nederlandse herkend wordt door iemand van het Nederlandse consulaat. Haar biologische ouders, die inmiddels in Nederland wonen, blijken naar haar op zoek te zijn en eisen haar terug.
Wat dan volgt, begint als een kleine privéstrijd tussen Nadra ‘s biologische ouders en haar pleegmoeder, maar mondt al snel uit tot een internationale rel tussen Nederland en (inmiddels) Indonesië én tot een religieuze strijd tussen het katholieke geloof en de islam. Kranten in Nederland en Indonesië staan bol van haar geschiedenis, iedereen kent in beide landen haar verhaal, persfotograven zitten haar jarenlang op de hielen en allerlei belangenorganisaties gaan zich er mee bemoeien, met als inzet een dertienjarig meisje dat er niets van begrijpt en die alleen maar met rust gelaten wil worden en bij haar pleegmoeder wil blijven.
Op aandrang van Islamitische belangenorganisaties trouwt Nadra, nog steeds dertien, met de student Mansor, op wie ze in de loop der jaren inderdaad verliefd wordt. In Nederland wordt die daad als een krankzinnige geloofsdaad gezien en barst de religieuze strijd in volle sterkte los. Enkele rechtszaken later moet Nadra, ook al heeft ze de rechter gesmeekt dat niet te hoeven, toch naar Nederland, naar haar biologische ouders. In Indonesië is de zaak inmiddels zo hoog opgelopen dat er bij rellen rondom haar rechtszaak tientallen doden vallen en er een burgeroorlog dreigt. Terug in Nederland wordt Nadra, inmiddels weer gewoon Bertha Hertogh, dan ook nog vele jaren bewaakt uit angst voor een ontvoering en bovendien wordt iedere stap van haar op de voet gevolgd door de nationale en in het begin ook internationale pers.
Nadra zelf voel zich totaal vervreemd in dit koude land, met broers en zusjes die ze nauwelijks kent een ouders die haar, als ze er eenmaal is, met afstand behandelen. Ze vergaat van de heimwee naar haar pleegmoeder en naar Mansor. Wat volgt is het tragische leven van een vrouw die veel te jong trouwt met de eerste die aardig voor haar is, om zo maar aan thuis te ontsnappen, en die een reeks van foute mannen ontmoet die haar bedriegen en mishandelen. Pas op hele late leeftijd vindt ze rust.
Inmiddels is Nadra overleden. Elle van Rijn sprak met haar zoon, las oude krantenartikelen, bekeek het vele beeldmateriaal wat er over deze zaak in het archief te vinden is, reisde af naar Indonesië en schreef uiteindelijk dit boek over deze bijzondere geschiedenis. In het boek zijn foto’s uit het familiearchief opgenomen, wat het verhaal nog meer tot leven brengt. Dat het in de ik-vorm geschreven is, vond ik soms lastig, want we wéten natuurlijk niet echt wat Nadra dacht en hoe ze alles beleefde, maar het geeft toch een heel goed beeld van deze bijzondere en enigszins verbijsterende voetnoot in onze geschiedenis, die in Indonesië in de geschiedenisboeken is terecht gekomen, maar in ons land onder het stof verdwenen leek. Tot nu toe.
Lees ook het interview met Elle van Rijn over dit boek.
ISBN 9789047203773 | Paperback | 317 pagina's | Ambo|Anthos Uitgevers | april 2015
© Willeke, 12 april 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
