Rob Ruggenberg
De boogschutter van Hirado
Ik wàs gewaarschuwd, maar dacht dat het wel mee zou vallen. Mijn interesse ligt helemaal niet in het Verre Oosten, een boek met een onderwerp als dit zou ik normaliter niet eens lezen. Maar dit boek is wel van Rob Ruggenberg, en die man kan schrijven, dat weet ik. Dus toch begonnen, en het niet weggelegd voor het uit was!
Het verhaal gaat over hoe de VOC te werk ging in het begin van de zeventiende eeuw, in dit geval in Japan, waar behalve de Nederlanders ook de Portugezen probeerden een bloeiende handel op te zetten.
Ik zal niet beweren dat het nu allemaal anders is, maar toen kwam men er rond voor uit: het ging om geld en macht, en als daar omkoperij bij nodig was, was dat geen enkel probleem. Duidelijk komt in dit verhaal de bekrompen handelsgeest van de Nederlander naar voren.
Corruptie, onderdrukking en vooral minachting voor het leven van de ander, zo lijkt de norm geweest te zijn in die tijd.
Wat is er dan leuker dan het opvoeren van een paar onschuldige kinderen die op hun manier proberen om te gaan met deze wereld? Het zijn de Nederlandse jongen Reyer, het Japanse meisje Sakura en de Chinese jongen Schichizaemon. Een kind uit iedere cultuur die betrokken was bij de gebeurtenissen die grotendeels feitelijk gebeurd zijn.
Een ongelooflijk maar waar en gruwelijk verhaal is dat van het strand van Neshiko! Ik raad iedere lezer aan de site van de schrijver te bezoeken. Je leest er zoveel meer over de achtergrond, waardoor het verhaal nog meer tot leven komt.
Natuurlijk is het verhaal geromantiseerd, er is een zeer goed lopend verhaal van gemaakt, opnieuw: laat dat maar aan Rob Ruggenberg over. Er is zelfs een einde dat je als aandachtig lezer totaal niet verwachtte.
Spanning, romantiek en feiten, de ideale combinatie voor een boek waar je je - zoals Dettie zei - in verliest...
Ik heb maar één opmerking: ik vind de omslag niet zo mooi...
ISBN 9789045116075 | Hardcover | 307 pagina's | Querido | november 2013
Met verantwoording, kaart en woordenlijst Leeftijd vanaf 10 jaar.
© Marjo, 20 november 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
De boogschutter van Hirado
Reyer is de vijftienjarige zoon van koopman Pieter Willeboorts afkomstig uit de Zeeuwse stad Veere. Samen met zijn vader reist hij nietsvermoedend op het VOC-schip de Middelburg naar Batavia. In Indië zal Reyer het koopmansvak leren. Reyer is er niet blij mee, hij wil de wereld zien en avonturen beleven! Hij weet dan nog niet dat hij meer zal beleven dan hem lief is. Al de tweede dag in Batavia maakt hij iets mee in de Chinese wijk waardoor hij het liefst rechtsomkeer wil maken, terug naar Nederland.
Maar zijn vader heeft tot zijn grote schrik andere plannen. Hij stuurt Reyer met koopman Jeremias Wonderaer mee naar Hirado, een eiland vlak voor de Japanse kust. Wonderaer zal hem opleiden tot koopman. Reyer zal een rijk man worden...
En zo vertrekt Reyer naar de Nederlandse nederzetting bij Japan. Onderweg komen ze Chinese piraten tegen die onder leiding van de machtige Ikuan staan. Vreemd genoeg krijgt Reyer van hem een brief mee voor zijn vrouw en een prachtig vlijmscherp dolkmes voor Shichizaemon, de zoon van Ikuan. Zij wonen in Kawachi, vlakbij Hirado. Reyer ontmoet Shichizaemon in het geheim en ze worden grote vrienden. Ikuans zoon leert Reyer om te gaan met de yumi een lange Japanse boog. Iets wat hem later goed van pas zal komen.
Ondertussen leidt de dertienjarige Japanse Sakura haar eenzame leventje in Hirado. Haar vader, Mondo Ukibashi, is een samoerai van de laagste klasse. Hij houdt de administratie bij van de overleden daimyo (edelman en grootgrondbezitter). De wrede samoerai Nobuma is, totdat de zoon van de daimyo teruggekeerd is, zijn tijdelijke baas. Dankzij de komst van schip verandert Sakura's leven totaal. Sakura spreekt Nederlands. Haar vader wil dat ze trouwt met een van de Hollanders die arriveren zodat ze handel en wandel van de VOC kan bespioneren. Ze mag niet laten merken dat ze Nederlands verstaat. De dag dat ze koopman Wonderaer, de man met wie ze moet trouwen, ontmoet, zien Reyer en Sakura elkaar voor het eerst, het is liefde op het eerste gezicht. Vanaf die dag zijn ze niet meer uit elkaars gedachten.
Wat volgt is een razend spannend verhaal, waarbij Reyer én Sakura het zwaar te verduren krijgen.
De corruptie viert hoogtij, de mensen van de VOC houden er een eigen handeltje op na. Het was ook heel gewoon dat iemand van de VOC een Japanse vrouw in huis nam, het liefst een heel jonge vrouw. De Japanners tolereren het christelijke geloof niet, de straffen voor het vinden van bijvoorbeeld een bijbel zijn heel zwaar, en dat terwijl het merendeel van de Hollanders gelovig is.
Sakura walgt van de vieze, stinkende, oude Wonderaer en heeft zo haar trucjes om niet aan zijn eisen te hoeven voldoen. Maar ze werkt zich zodanig in de nesten dat ze uiteindelijk in levensgevaar verkeert. Reyer probeert haar te redden maar ook hij wordt aan alle kanten in de gaten gehouden. Het leidt tot het zinderende einde van het verhaal. Je zit op het puntje van je stoel en hoopt dat het allemaal goed af zal lopen en of dat wel of niet zo is, weet je pas op de allerlaatste pagina...
Rob Ruggenberg heeft zoals altijd enorm veel voorwerk gedaan om dit boek te kunnen schrijven. Veel van de personages uit zijn boek, zoals Reyer, Sakura, koopman Wonderaer, Ikuab en Schichizaemon etc. hebben werkelijk geleefd. Op de prachtige website http://www.hirado.nlheeft hij allerlei achtergrondinformatie over hen weergegeven met foto's daarbij. Ook kun je daar materiaal vinden voor een werkstuk maar ook leerkrachten kunnen op die site lesmateriaal vinden.
Opnieuw een fantastisch, enerverend, boeiend en mooi verzorgd boek van deze uitstekende schrijver.
ISBN 9789045116075 | Hardcover | 307 pagina's | Querido | november 2013
Met verantwoording, kaart en woordenlijst | Leeftijd: 10+
© Dettie, 14 november 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
IJsbarbaar
Rob Ruggenberg heeft deze onbekende Inuït een naam gegeven, Nunôk heet hij. De jongen kreeg ook zijn leven terug, zoals Ruggenberg dat voor hem verzonnen heeft, met gebruikmaking van de feiten, en vooral ook zijn achtergrond.
Wie het verhaal van de Ghanese prinsjes Kwasi en Kwame gelezen heeft, verbaast zich niet over de reacties van de zestiende-eeuwse Nederlanders, die het uiterlijk van deze jongen niet alleen raar, maar vaak ook angstaanjagend vonden.
Zo kwam Nunôk in handen van een kermisbaas, en werd hij getoond aan het volk, dat dan lekker kon griezelen. En dan was er nog die vreselijke arts die wilde onderzoeken hoe het kon dat Nunôk zo goed tegen kou kon. Als de jongen daarbij zou sterven, ach wat, het was maar een ijsbarbaar.
Gelukkig is er naast al die akelige wederwaardigheden ook af en toe iemand die alleen maar een bange, maar vastberaden jongen ziet, en die hem wil helpen. En Nunôk is slim, slimmer dan die domme Nederlanders, en hij heeft maar één verlangen: terug naar Ittimiini, naar Groenland, naar het meisje dat zo slecht kan zien, om haar die bril te brengen die hij in Holland vond.
Het ene avontuur na het andere komt voorbij, in meeslepende vaart, waarbij gesteld moet worden dat het geen boek is voor tere zieltjes. Ruggenberg draait er geen doekjes om.
Maar als je eenmaal begonnen bent, leg je het niet meer weg.
Het is zeker de moeite waard om even op de website te kijken voor meer informatie. Daar kunnen nieuwsgierige aagjes ook te weten komen wat er wel echt is en wat de schrijver verzonnen heeft.
Mooie foto’s erbij, het maakt het boek helemaal af.
www.ijsbarbaar.nl
ISBN 9789045112862 | Hardcover | 320 pagina's | Querido Kinderboeken | oktober 2011
Leeftijd: vanaf 12 jaar.
© Marjo, 21 november 2011
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Manhatan
Dezelfde vragen: klopt dit, is dit echt gebeurd, of is het verzonnen, al die vragen worden beantwoord op de site. Maar ook achter in het boek. Waar je ook een woordenlijst vindt. De verantwoording is prima in orde. Nu het verhaal zelf nog. Ik kan zeggen dat het mij prima bevallen is: rondom de mix van bekende plaatsen en feiten, heeft Ruggenberg een mooi verhaal verzonnen.
Aan de basis van het verhaal ligt een feit dat niet echt in het boek voorkomt. Op Long Island woont tegenwoordig een groep zwarte indianen, de Unkechaug-stam. Behalve een donkere huidskleur spraken ze in de achttiende eeuw ook nog Nederlands! De verhalen van Peye, de Nederlandse jongen die op zoek gaat naar zijn vader, het Indiaanse meisje Waupatukway, en de jonge slaaf Manuel zijn zo in elkaar vervlochten dat ze een perfecte verklaring bieden voor het bestaan van deze Indianenstam.
Peye is de zoon van een Amsterdamse hoer. Wie zijn vader is weet hij niet, maar op dezelfde dag dat hij daar achter komt, is zijn leven in Amsterdam voorbij. Hij vindt onder de planken in zijn moederskamertje een ring met een mooi bewerkte vogel erop. De zoektocht naar zijn vader voert hem naar het Nieuwe Amerika. Maar het schip vergaat. Peye spoelt aan op het Lange Eiland, waar hij gered wordt door een Indiaans meisje. Later voegt Manuel, een weggelopen slaaf zich bij hen. Een tijdje leven ze op wat ze in de natuur vinden, maar als het meisje door een andere overlevende van het schip (de matroos Mul, die hen nog danig dwars zal zitten) neergeschoten wordt, is hulp nodig. In die tijd konden mensen met een andere huidskleur niet in het openbaar met elkaar optrekken, en Indianen waren helemaal niet veilig, en het ene hachelijke avontuur na het andere volgt. Maar voor zover het in hun vermogen ligt, blijven ze elkaar helpen.
Een blanke, een Indiaanse en een zwarte. Ieder met hun eigen eigenschappen, een eigenheid die Ruggenberg heel goed naar voren laat komen. Hij is ook heel goed in het vertellen over het leven in andere tijden, door de feiten gewoon in het verhaal te verwerken. De kinderen hebben al het een en ander meegemaakt als ze elkaar ontmoeten, misbruik, pedofilie, prostitutie. Ook de manier waarop de kolonisten omgingen met de volken die zij aantroffen in het land dat zij zich gewoon toe-eigenden, het zijn allemaal historische feiten die je en passant meeneemt als je dit boek leest.
Even later was hij op het Cingel, met de rakker nu vlak achter zich; Peye kon het hijgen van de man al horen. Hij verwachtte elk moment diens handen in zijn nek te voelen. In het cinge lagen de afgemeerde schuiten met fris water, waar hij die ochtend nog twee emmers had gehaald. Maar hij zag ook dat er een vuilnisschuit aankwam, volgeladen met stront en ander stinkend afval. Helemaal buiten adem sprong hij op een waterschuit, rende naar de andere kant, zette zich af en landde op de vuilnisboot.
'Hé wat moet dat?' riep de schipper. 'Ga van mijn schip af!'
Geschikt voor een brede groep: Vanaf basisschool groep 7 tot en met de derde klas van het voortgezet onderwijs.
ISBN 9789045107646 | Hardcover | 294 pagina's | Querido Kinderboeken | april 2009
Leeftijd: 11+
© Marjo, 12 april 2010
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Slavenhaler
Binnen het verhaal, dat zich afspeelt aan het eind van de zeventiende eeuw, zijn er drie delen, een speelt in Afrika, een op de oceaan, liever gezegd op het schip, en deel drie speelt in Brazilië, reisdoel van het schip.
Het is wel duidelijk dat het een complex verhaal is, maar het thema is er slechts één, en dat is slavernij.
In de zeventiende eeuw bloeide de handel in slaven en slavinnen. Mensen in Afrika waren zwart, en men zag hen niet als mensen, maar als 'kroesvee'. Het stond de blanken dus, vonden ze, volkomen vrij om hen te behandelen als vee, of nog erger.
Erger nog is dat Afrikaanse stammen leden van een andere stam ook zo bekeken, en dat ze dus als gevolg van onderlinge strijd en concurrentie elkaar 'uitleverden' aan de blanken, die hen 'kochten' met koperen voorwerpen en kralen, of wapens... Dan werden ze in een scheepsruim gegooid, en er werd nauwelijks naar om gekeken tijdens de reis naar (Zuid-)Amerika.
Dit alles vertelt Rob Ruggenberg, gezien door de ogen van een Nederlandse jongen, Tyn, die ontdekt dat zijn vader een kind had bij een slavin. Na de dood van zijn vader besluit hij op zoek te gaan naar die halfzus, de enige familie die hij heeft. Hij monstert aan op een schip dat naar Afrika vaart, en hij vindt het meisje, Obaa heet ze. Omdat een deel van het verhaal als het ware door Obaa verteld wordt, weten we intussen dat ze een temperamentvolle jongedame is, die ondanks dat ze door haar lichtere huid en ontbreken van oorlelletjes een buitenstaander is, zich goed weet te weren. Ze kan echter niet voorkomen dat ze als slavin op het schip waar Tyn op zit belandt, en dat schip vaart naar Brazilie. Tyn wil haar natuurlijk bevrijden, maar dat lukt zomaar niet...
Het is een spannend boek, waarin vooral tussen de regels door duidelijk wordt hoe ellendig het leven was voor Afrikanen. Terwijl je een meeslepend verhaal leest krijg je ook de gruwelijke feiten mee, zonder dat die overheersen.
Een verantwoord historisch avonturenverhaal.
ISBN 9045104229 | Hardcover | 304 pagina's | Querido Kinderboeken | 2007
Leeftijd: 12+
© Marjo, september 2007
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Slavenhaler
Slavenhaler is het verhaal van Tyn en zijn halfzusje Obaa en speelt zich af in 1637-1638.
Het is het hartverscheurende verhaal van een jongen en een meisje die álles overhebben voor hun vrijheid staat op de flap, en dat klopt ook.
Tyn wist lang niet van het bestaan van Obaa af, pas op zijn sterfbed vertelde Tyn's vader over haar. Obaa was verwekt bij het negermeisje Heimwee, de toenmalige dienstmeid. Niemand mocht dat weten natuurlijk en Heimwee werd teruggestuurd naar Afrika. Daar overleed de moeder maar Obaa bleef in leven. Zij is even oud als Tyn.
Omdat Tyn geen enkele familie meer heeft besluit hij op zoek te gaan naar Obaa. Hij monstert aan op een schip van een slavenhandelaar, de driemaster de Roode Cameel, als jongste matroos. Het leven op het schip is zwaar maar wat Tyn niet weet is dat zijn halfzusje het veel zwaarder heeft.
Zij is altijd de vreemde eend in de bijt gebleven met haar gemengde bloed, ze was lichter van kleur dan haar dorpsgenoten en was lastig. Ze heeft van haar vader geen naam gekregen en iedereen noemt haar Obaa Huhini wat zoiets als zwerfster betekent. Ze wordt behandeld als een slaaf. Bovendien bezat ze het Oog en het Oor volgens de dorpelingen, wat niet veel goeds voorspelde. Na een voorval moet Obaa weg en ze wordt weggevoerd naar Nanom Pow Mu, een tovenaarsdorp, waar zij vermoedelijk geofferd zal worden aan de sasabonsam. De reis verloopt desastreus waardoor Obaa nog meer de naam krijgt dat zij het Oog en het Oor heeft. Uiteindelijk komt zij daar aan samen met Kofi, haar bewaker...
Ondertussen is Tyn gearriveerd in Afrika, aan de slavenkust en krijgt te horen dat Obaa dood is... Tyn is woedend, hij weet zeker dat zijn halfzusje vermoord is door de negers, en stopt met zoeken. Hij gaat mee met de schipper om slaven te kopen. Hij heeft zich de taal van de slaven een beetje eigen gemaakt en begint mee te doen aan de kwalijke praktijken van de slavenhandelaren, alles went...
"Tyn hoorde het sissen, hij voelde de hitte op zijn arm en een tel later rook hij het verbrande vlees. Het meisje gilde zo verschrikkelijk dat hij haar bijna losliet. [...]
Op de schouder van het meisje stonden, met roodgezwollen randen, de letters RC [...]
Even voelde Tyn schaamte over wat hij gedaan had. Maar toen dacht hij aan Obaa en herinnerde hij zich dat die negers zijn zusje hadden vermoord, alleen omdat ze lastig was - en toen kon hij weer verder."
En dan vindt hij Obaa! En dat heeft grote gevolgen voor hen beiden...
Het verhaal speelt zich afwisselend op zee en in Afrika en Brazilië af. Het zeeleven in die tijd was hard en genadeloos. Ook het leven in Afrika is niet gemakkelijk en wordt onverbloemd beschreven, met name het bijgeloof en de gevolgen daarvan. De slavenhandelaren waren geen lieverdjes, de slaven worden onmenselijk behandeld en de 'waar' kwam zelden voltallig aan. Velen stierven onderweg.
Obaa en Tyn zijn beiden sterke karakters en mooi neergezet door Rob Ruggenberg. Ondanks het keiharde leven van beide kinderen en de ontberingen die zij moeten ondergaan wordt het verhaal nergens gruwelijk, wel realistisch. Een prachtig indrukwekkend boek, lezen!
- Zie ook http://www.slavenhaler.nl Daar is allerlei achtergrondinformatie over dit verhaal te vinden. -
ISBN 9045104229 | Hardcover | 304 pagina's | Querido Kinderboeken | 2007
Leeftijd: 12+
© Dettie, april 2007
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Het verraad van Waterdunen
Zijn debuutboek gaat over de Tachtigjarige oorlog.
In 1572 komen de Nederlanden echt in opstand tegen de Spanjaarden. De watergeuzen spelen daarbij een rol, zij delen pamfletten uit waarin staat dat de paus De Spanjaarden gebiedt om alle inwoners van de Lage Landen maar te vermoorden. Er is immers geen land te bezeilen met die ketters. Dit roept de woede op van de burgers, want er zijn nog steeds katholieken in Nederland, katholieken die evenmin onder de Spaanse heerschappij willen blijven. Want de Spaanse koning is wreed, en zijn soldaten ook.
Robbe is een jongen van een jaar of veertien, die hoort hoe zijn ouders vermoord worden. Zelf weet hij te ontsnappen, maar als hij heil zoekt bij zijn oom verkoopt deze hem aan de Spanjaarden. Hij moet er hun slaafje zijn, mochilero.
Net als de andere mochileros wordt hij slecht behandeld, vastgebonden, en geslagen als zijn werk de Spanjaard niet zint.
Op een dag nemen de Spanjaarden een dwerg gevangen, en even daarna wordt het kamp aangevallen door een stel meisjes...
Robbe beleeft samen met zijn nieuwe kameraden, en met de meisjes allerlei avonturen. Ze vinden tijdelijk toevlucht op Waterdunen, een eiland voor de kust bij Cadzand, en zijn erbij als Vlissingen bevrijd wordt.
Het is een spannend verhaal, met een verklarende woordenlijst, en een kaart van Zeeland, zoals het er toen uitzag. In het verhaal zit ook historische informatie verweven, maar dat krijg je als vanzelf mee, de avonturen zijn heel meeslepend geschreven. Het is gebaseerd op ware feiten, zie link hieronder.
En dit avonturenboek is niet alleen voor jongens. Ook meisjes kunnen hier veel plezier aan beleven. Er is humor, er is romantiek, het boek heeft alles.
ISBN 9045103109 | Hardcover | 216 pagina's | Querido Kinderboeken | november 2009
Leeftijd: 10+
© Marjo, april 2007
Lees de reacties op het forum en/of reageer: