Nora
Colm Tóibín

Nadat haar man Maurice vrij onverwacht is overleden, moet de Ierse Nora Webster het alleen zien te redden. Ze heeft vier kinderen waarvan alleen haar zoons Donal en Conor, nog thuis wonen. De bewoners van haar straat, Henry Street, en haar buurtje, bedoelen het goed met hun bezoekjes en goedbedoelde adviezen maar Nora wil het liefst met rust gelaten worden. Ze hoort iedereen beleefd aan maar ondertussen dwalen haar gedachten steeds weg naar de kinderen, Maurice, andere bezoekers.
Onder de bezoekers zitten ook May Lacey die voor haar zoon Jack aast op Nora's vakantiehuisje in Cush, een plaatsje aan de Ierse zeekust. Het huisje waar de familie een aantal zeer aangename zomers heeft doorgebracht. Nora besluit het aan Jack Lacey te verkopen. Ze vertelt het pas aan haar kinderen als de koop rond is. Het voelt als een opluchting, nu kan ze de auto houden en een paar andere spulletjes aanschaffen die hard nodig zijn.

In hun woonplaats Enniscorthy, kabbelt het leven verder, de jongens gaan naar school. Nora probeert haar gewone leven te hervatten maar niets is meer hetzelfde. Haar dochters Fiona en Aine, die beiden studeren, komen regelmatig thuis maar ook bij hen merkt Nora veranderingen. Ze worden zelfstandiger, leven steeds meer hun eigen leventje. Nora merkt dat in gezelschap de gesprekken heel anders zijn zonder Maurice. Maurice was leraar, wist overal van, en was zeer geliefd. Ze voelt zich onhandig en onzeker in gezelschap en voelt ze dat ook bij haar eigen kinderen. Ze weet af en toe niet hoe ze iets zal aanpakken en zwijgt dan maar.
Donal is na de dood van Maurice gaan stotteren. Ook daarover piekert Nora, moet ze naar de dokter of zal het vanzelf overgaan? Haar schoonzus Margaret en zwager Jim kunnen uitstekend met Donal overweg, bijna beter als Nora zelf.

Toch weet Nora langzamerhand haar draai weer te vinden en een heel eigen leven op te bouwen, ze krijgt nieuwe vrienden met andere interesses en gedachtes als Maurice en zijn vrienden, ze vindt werk en gaat weer zingen. Het is vooral de muziek die haar bevrijdt van de dagelijkse beslommeringen en de sleur van alledag.

Het verhaal, dat zich afspeelt eind jaren zestig van de vorige eeuw, is schijnbaar eenvoudig. Het leven van Nora is niet spannend, er gebeuren geen spectaculaire dingen. Op de achtergrond spelen de rellen en opstand in Ierland, Dublin af en ook de opkomst van de door de werkgevers zo gevreesde vakbonden spelen een rol in het Ierse leven maar van grote invloed zijn ze niet op Nora's leven.

Ondanks het voortkabbelende leventje van Nora weet Colm Tóibín je toch geboeid te houden. Het zijn de zo herkenbare dagelijkse zorgen en zorgjes die het boek zo aantrekkelijk maken. Het zijn de overwegingen, de twijfels, het verdriet en de gedachten van de eigenzinnige Nora die je meetrekken in het verhaal. Nora wil eigenlijk helemaal geen hulp, wil alles zelf doen, geen inmenging in haar leven maar toch heeft ook zij mensen nodig en die zijn er in de vorm van vervelende, vriendelijke, boeiende en minder boeiende mensen. Het is net het echt leven...

ISBN 9789044534573 | Hardcover | 378 pagina's | Uitgeverij De Geus | november 2015
Uitstekend vertaald door Anneke Bok

© Dettie, 17 november 2015

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Nora
Colm Tóibín

Nora en Maurice Webster zijn een gelukkig getrouwd echtpaar met 4 kinderen in het kleine Ierse stadje Enniscorthy van de zestiger jaren van de vorige eeuw. De 2 oudste kinderen, dochters Aine en Fiona, zijn het huis al uit en de twee jongste kinderen, Conal en Conor, wonen nog thuis. Nora zorgt voor het gezin en staat bekend als 'vrouw van' Maurice, de geliefde leraar aan de plaatselijke school. Wanneer Maurice ziek wordt en sterft, stort de wereld van Nora in. Langzaam krabbelt ze weer overeind en eigenlijk merkt de lezer dat ze innerlijk helemaal opbloeit. Diepe rouw maakt plaats voor het besef dat ze aan niemand verantwoording hoeft af te leggen voor haar daden en ze kruipt uit haar zelfverkozen schulp. Ze verkoopt uit geldgebrek het geliefde maar vervallen vakantiehuis en gaat weer aan het werk. Ze neemt beslissingen voor haar gezin die ze eerst aan haar man overliet en voelt zich er wonderlijk wel bij.

Tóibín beschrijft het alledaagse leven van Nora op zo'n manier dat je geboeid blijft lezen. De zinsopbouw is prachtig, met nergens een woord teveel om Nora's gedachten aan je toe te vertrouwen en je mee te laten leven met haar ups en downs. Voelt de lezer aan de ene kant een afstand tussen Nora en de rest van de wereld, anderzijds wordt ook haar diepe liefde voor haar man en kinderen duidelijk. Ondanks haar verlies weigert ze bij de pakken neer te zitten en pakt ze haar leven weer op, zowel voor zichzelf als voor haar kinderen. En ze ontdekt nieuwe dingen, zoals muziek.

Zoals in elk leven, zijn er ook losse eindjes die blijven hangen zonder dat dat afbreuk doet aan het verhaal. Bijvoorbeeld de reden waarom Conal is gaan stotteren. Is er iets gebeurd in de tijd dat Conor en hij bij tante Josie logeerden in de laatste weken dat zijn vader nog leefde en zijn moeder geen tijd voor hem had? En zo ja, wat? Voelde hij zich eenzaam? Nora – en dus ook de lezer – komt het niet te weten en wat mooier is: het doet er niet echt toe. Ook voor Nora niet; ze let goed op haar zoon en ziet dat hij ondanks alles gelukkig is.

De lezer stapt halverwege in het verhaal; leeft een tijdje mee met Nora en haar familie en stapt op een gegeven moment weer uit, op zoek naar een ander verhaal. Krachtige, prachtige Nora; laat haar maar haar gang gaan. Ze houdt de teugels van haar leven stevig in eigen handen.

Colm Tóibín (1955) is een Ierse auteur, woonachtig in Enniscorthy. Hij heeft verschillende prijzen gewonnen met zijn boeken. Voor Nora ontving hij dit jaar de Hawthorden Prize.

ISBN 9789044534573 | Hardcover | 378 pagina's | Uitgeverij De Geus | november 2015
Vertaald door Anneke Bok

© Joanazinha, 31 december 2015

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Het testament van Maria
Colm Tóibín

“Ik hoorde hem zeggen – ik hoorde het toen en ik zag dat overal om hem heen hoofden gebogen werden toen hij het zei – ik hoorde hem zeggen dat hij Gods Zoon was.”

Maria brengt de laatste dagen van haar leven door in het dorpje Efeze. Twee mannen houden haar gezelschap en brengen levensmiddelen mee maar Maria stelt hun aanwezigheid niet op prijs. De mannen willen haar verhaal opschrijven, het maakt deel uit van Het Evangelie. Ze willen dat Maria vertelt over de periode die zo afschuwelijk was dat ze er het liefst nooit meer aan denkt. Ze willen dat Maria vertelt over de dag dat haar zoon aan het kruis stierf.

Maria hield van haar zoon. Ze voedde hem samen met haar man liefdevol op en eenmaal volwassen ging hij zijn eigen weg. Op een dag werd Maria bezocht door haar jeugdvriend Marcus. Hij waarschuwde haar. Maria’s zoon en zijn vrienden gedroegen zich als oproerkraaiers. Ze hadden de Sabbat geschonden en Maria’s kind leek de aanstichter van dit alles. Marcus gebood Maria haar zoon tot de orde te roepen. Het gedrag van haar zoon was gevaarlijk en zou door de gezagsdragers niet geaccepteerd worden. Alleen als hij zich volledig aan het straatbeeld zou onttrekken, werd hij mogelijk niet vervolgd.

Maar Maria kon haar kind niet stoppen. Hij was haar ontgroeid en leek wel een ander persoon. Charismatisch was hij en hoogdravend. Hij zou wonderen verrichtten maar Maria was sceptisch. Haar zoon had volgelingen en zijn woorden en daden werden met gejuich ontvangen. Hij ontglipte haar en  zijn leven ontglipte hem. Zijn gangen werden nauwlettend gadeslagen en zijn dood leek onontkoombaar.

Het testament van Maria vertelt een verhaal dat vrijwel iedereen wel kent, het verhaal over de kruisiging van Jezus. Dit verhaal is echter anders. Het wordt verteld door een hoogbejaarde Maria die nooit helemaal begrepen heeft waarom haar zoon de dood over zich afgeroepen heeft. Het verhaal dat ze vertelt wijkt dan ook af van het verhaal dat de mannen willen horen en deze passen dan ook het een en ander aan. Ze proberen Maria te overtuigen van feiten die geen feiten zijn. Voor Maria is het enige wat telt dat ze hield van haar kind. Onvoorwaardelijk. Ze was zijn moeder en hij was haar zoon. Nu is Maria een moeder zonder zoon. Nog altijd houdt ze van hem. De herinnering aan zijn dood staat onuitwisbaar in haar hart gegrift.

Het testament van Maria is een heel intiem geschreven novelle. Het vertelt het verhaal over de kruisiging van Jezus maar centraal staat het verhaal van een moeder die haar zoon verloor. Het is een verhaal over moederliefde. Maria begreep haar zoon niet maar haar liefde voor hem was een feit. De uit Ierland afkomstige Colm Tóibín is naast auteur ook toneelschrijver, journalist, criticus en dichter. Zijn ander werk ken ik niet maar dit verhaal is indrukwekkend. Ook deze novelle behoort tot de eerste vier uitgaven van de nieuwe uitgeverij World Editions. Ik heb ze nu alle vier gelezen en ik kan concluderen dat het intrigerende boeken zijn met een hoog literair gehalte. Zeer de moeite waard.

ISBN 9789462370289 | Gebonden | 128 pagina's | World Editions | september 2013
Vertaald door Anneke Bok

© Annemarie, 06 oktober 2013

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Brooklyn
Colm Tóibín

Brooklyn is een simpel èn boeiend boek. Ik heb het sinds een paar dagen uit en loop me sindsdien af te vragen, waarom ik er toch zo graag in verder wilde lezen.Het is het verhaal van de Ierse Eilis Lacey, die samen met haar moeder en zus Rose in het dorp Enniscorthy woont, waar ze een boekhoudcursus volgt. Het zijn de jaren vijftig van de vorige eeuw en de werkloosheid is groot. Ze heeft een klein baantje op zondag in een kruidenierszaak - want Eilis is zo goed in cijfers! - maar de vooruitzichten op een echte baan zijn slecht. Vader is overleden en Eilis' broers werken inmiddels alle drie in Engeland. Eilis verwacht van de toekomst dan ook niet meer dan dat ze zal trouwen met iemand uit het dorp en kinderen krijgen. Daar is ze volkomen tevreden mee.
Dan komt er een priester voor een kort bezoek terug uit Amerika. Hij is een kennis van Rose en al gauw is het beslist dat Eilis naar Brooklyn zal vertrekken. Het duurt niet lang voor Father Flood bericht stuurt dat hij voor haar een baantje in een groot warenhuis en een kamer in een Iers pension heeft gevonden. Rose regelt alle papieren en omdat iedereen er maar van uit gaat dat Eilis zo'n kans niet zal laten schieten, zit ze op de boot voor ze het in de gaten heeft.
Na een barre tocht wordt ze door Father Flood opgewacht en installeert ze zich in het pension van Mevr. Kehoe en begint haar werk als verkoopster in het warenhuis Bartocci. Ze is vriendelijk, beleefd en plichtsgetrouw en alles gaat goed tot de eerste brieven van huis arriveren. Dan slaat het heimwee toe. Maar ook daar weet Father Flood raad op. Hij schrijft haar in voor avondcursussen boekhouden en Eilis slaat ijverig aan het studeren. Geen tijd meer om te piekeren. De enige strubbelingen in haar leven zijn wat onenigheden met mede-bewoonsters en collega's, maar aangezien Eilis gemakkelijk in de omgang en tactvol is, worden dat nooit echte problemen.
Op een dansavond ontmoet ze Tony, een Amerikaan van Italiaanse origine, die al even vriendelijk, beleefd en rechtschapen is als zij. Haar dagen zijn nu helemaal gevuld. Langzaamaan went ze aan het zo andere leven in Amerika, alles verloopt gladjes en kalm, al verontrust het haar dat Tony toch iets verder in de toekomst kijkt dan zijzelf en zelfs al het woord "kinderen" heeft laten vallen. Ze houdt van alles waar Tony voor staat, van wat hij haar biedt en van wat hij is, maar is dat echte liefde? Wat moet ze Tony antwoorden als hij zegt dat hij van haar houdt, zonder hem te kwetsen? Eilis schuift elk besluit voor zich uit. Eerst het boekhouddiploma maar eens halen en een beter baantje vinden.
Maar dan gebeurt er iets in het vaderland dat haar noodzaakt om tijdelijk terug te keren. Eenmaal terug in Enniscorthy krijgt Ierland weer vat op haar, alles is er zo vertrouwd en er liggen zoveel herinneringen. Ze laat zich manipuleren om langer te blijven. Ze vermaakt zich prima met haar vriendin Nancy, Nancy's verloofde George en diens vriend Jim, met wie ze steeds intiemer wordt. Ze leest niet eens meer al Tony's brieven. Iedereen gaat er nu van uit dat ze thuis zal blijven en ze begint ernstig te twijfelen: teruggaan of niet. Als ze door toedoen van anderen uiteindelijk inziet waar haar verplichtingen liggen neemt ze resoluut een besluit. Ook al moet ze daardoor mensen kwetsen, wat niet in haar aard ligt. Het besef dat leven keuzes maken betekent, dat de gevolgen daarvan geliefden pijn zullen doen, is een belangrijke les op weg naar volwassenheid.
Tóibín's stijl is recht toe, recht aan. Geen lyrische beschrijvingen, maar kort en zakelijk. Rustig en netjes zet hij Eilis' leven op papier en het boek leest dan ook vlot en gemakkelijk. Geen grote drama's, alles verloopt gladjes en soepel tot aan Eilis' laatste keuze. Dan houdt hij je even in spanning. Ik vond het een heerlijk boek om te lezen, maar kan dus eigenlijk niet zeggen waarom! Is het de herkenbaarheid of het inlevingsvermogen van de schrijver in het wezen van zijn hoofdpersoon? Of de subtiliteit waarmee hij haar gevoelens beschrijft of die soms helemaal niet beschrijft, maar ze gewoon aan het begrip van de lezer overlaat? Misschien is het boek wel helemaal niet zo simpel. Moet je er geducht over nadenken over hoe Eilis' karakter in elkaar steekt en welke strijd ze moet leveren...

ISBN 9780670918133 | Paperback | 252 pagina's | Penguin Books | 2009

© Berdine, 12 april 2010

Lees de reacties op het forum en/of reageer: