Chan Koonchung
De vette jaren
Dit boek is fictief. Het is een uitvergroting van het hedendaagse China, maar dan over de grens van het reële, in de wereld van de sciencefiction. Niet een genre wat mij normaal gesproken aanspreekt, maar dit boek is vooral een politiek kritische roman en dat hield mij bij de les en sleepte me mijns ondanks toch mee in het verhaal. Het is een boek met een boodschap, een kritische boodschap tegen het huidige China, wat volgens de schrijver maar enkele stappen van de in het boek geschetste werkelijkheid verwijderd is. De schrijver heeft het heden uitvergroot en vermengt met zijn angst voor het ergste scenario. Het hedendaagse China is welvarender dan ooit. Toen enkele jaren terug wereldwijd de bankencrisis uitbrak merkte het land tot zijn eigen verrassing dat het er inderdaad behoorlijk ongedeerd uit kwam. De huidige crisis verzwakte de positie van grootmachten als Amerika en Europa aanzienlijk terwijl China alleen maar sterker, machtiger en invloedrijker wordt en de grenzen daarvan lijken nog lang niet bereikt.
De welvaart heeft het land echter wél economische vrijheid gebracht, maar nog geen politieke en ook met de mensenrechten is het nog steeds bedroevend slecht gesteld. De angst van de schrijver, die hij in dit boek uitvergroot, is dat de bevolking zich in slaap laat sussen door alle welvaart en dat ze de inperking van de vrijheid van meningsuiting en schending vaan de mensenrechten op de koop toe zal nemen. Hij vreest dat steeds meer kritische denkers en schrijvers zich door toegestane vrijheden en mooie verkoopcijfers zullen laten verblinden terwijl je in het huidige China nog steeds niet mag zeggen schrijven en geloven wat je wilt. In de recente jaren is het regime er inderdaad in geslaagd om de een groot deel van de binnenlandse kritische stemmen het zwijgen op te leggen. China’s schrijvers en denkers hebben geprofiteerd van gulle onderzoeksbeurzen, conferentiebudgetten en de mogelijkheid om te reizen, zolang ze maar niet het taboe doorbraken op het openlijk aan de kaak stellen van machtsmisbruik, schending van de mensenrechten, etnische spanningen en censuur.
In de roman zijn er individuen die zich met hand en tand verzetten tegen het vergeten van de misdaden uit het verleden en heden. Dissidenten die niet met veel zijn, maar die er nog wel steeds zijn. Zoals er ook in de werkelijkheid nog steeds wél dissidenten zijn, al zijn ze minder zichtbaar. Dit boek is een oproep aan de grote massa om net als zij kritisch te blijven kijken.
Dát het met de vrijheid van meningsuiting in het huidige China nog niet best gesteld is blijkt alleen al uit het feit dat dit boek in China slechts clandestien en onder de toonbank te verkrijgen is. Dáár is het echter niet aan te slepen en leidt tot veel commotie en discussie. Iets wat de schrijver zal verblijden.
Een ongewoon boek, maar wel een boek wat je aan het denken zet over het China van 2011.
ISBN 9789056723729 | Hardcover | 263 pagina's | Uitgeverij Signatuur | oktober 2011
Vertaald door Yves Menheere
© Willeke, 10 oktober 2011