Bart Van Loo

Toon alleen recensies op Leestafel van Bart Van Loo in de categorie:
 

Napoleon Napoleon
De schaduw van de Revolutie


De Franse Revolutie heeft Napoleon voortgebracht, en Napoleon herschiep de Franse Revolutie naar zijn beeld.  De een kan niet zonder de andere, en de ander kan niet zonder de een. En Napoleon zou natuurlijk Napoleon niet zijn, indien hij tweehonderd jaar na zijn laatste wapenfeiten op het
slagveld de gemoederen niet meer zou beroeren.

Enerzijds een genie, dat zijn tijd ver vooruit was, maar anderzijds, naar huidige normen, zoals ook zijn Europese tegenstanders trouwens, een oorlogsmisdadiger avant la lettre.

Wie was deze keizer nu eigenlijk ?

Bart van Loo schetst ons in zijn boek “Napoleon De schaduw van de Revolutie” een objectief, genuanceerd beeld van Napoleon en de tijd en ruimte  waarin hij zich bewoog. Ik wou eerst schrijven “uiterst” objectief, maar zoals elke interpretatie van Goethe’s Faust een oordeel inhoudt, zo vertolkt elk boek over Napoleon een oordeel over de man. Als voorbeelden van dat ietsje subjectiviteit zou ik het minimaliseren van de stichting van de lycea willen aanhalen, als ook de bezoeken aan pestleiders en gekwetste soldaten, die eerder als propaganda worden gezien.

Zowel de mens als de mythe komen uitvoerig aan bod. De ondertitel maakt meteen duidelijk dat het niet alleen om de persoon zelf gaat.

Het verhaal begint in 1793, wanneer de familie Buonaparte het eiland Corsica ontvlucht, en eindigt met de val van keizer Napoleon na de nederlaag in de veldslag van Waterloo.
Bart van Loo onderscheidt vijf perioden, die elk heel gedetailleerd aan bod komen. Je leest als het ware een film. Hij schenkt zowel aandacht aan de algemene feiten als aan (soms pittige) details. Napoleon evolueert doorheen het boek van vluchteling, via deserteur en dictator tot een mythologische held. Doorheen deze evolutie worden alle beïnvloedingen duidelijk verklaard. Om maar een voorbeeld te noemen, Napoleon was duidelijk teleurgesteld door de zwakke koning Lodewijk XVI. Hij was er van overtuigd dat de Revolutie had kunnen gestopt worden, indien de koning krachtdadig had opgetreden vanaf de eerste signalen. Hij zou het beter moeten doen.

De beschrijving van zowel gebeurtenissen als personen wordt niet alleen gekenmerkt door een grondige kennis van zaken maar ook door een diep psychologisch inzicht. Napoleon en zijn omgeving (in andere boeken verdwijnt Napoleon’s entourage wel eens in het vergeetboek) wordt uitgebeeld met al zijn goede en minder positieve trekjes. Zo kon hij onder andere heel opvliegend uit de hoek komen tegen onder meer Chateaubriand en Fouché. Ook zijn charisma kan moeilijk onderkend worden.

De geschiedenis komt heel uitdrukkelijk tot leven, en dit boek kan alvast niet als een saai geschiedenisboek omschreven worden. Ik sprak hierboven al even van het filmische aspect aan dit boek, maar ook de term romanesk is eigenlijk ook perfect van toepassing, waarbij zelfs af en toe een kwinkslag niet ver weg is . Zo bijvoorbeeld het gebruik van het woord “exit” wanneer weer een van de leiders van de revolutie op zijn beurt onder de guillotine terecht komt. Ik kan mij dan ook perfect vinden in de omschrijving van het NCR Handelsblad, dat stelt dat dit boek leest als een (snel)trein.

Een korte epiloog begeleidt de lezer nog even tot op het einde. Het boek sluit af met een selectie afbeeldingen, een uitgebreide bibliografie (overwegend Nederlands en Frans) en een register.

Dit is een boek dat in elke boekenkast thuishoort, waarbij ik de eigenaar het genre laat kiezen uit de lange reeks van opties die er bestaan, zowel in de wereld van de fictie of de non-fictie.

Maar of dit nu het ultieme boek is over Napoleon wil ik in het midden laten. Misschien in het Nederlands taalgebied? En misschien kan dit ook wel op de planken gebracht worden. Bart? Het is alvast ook niet de laatste verjaardag op Napoleon’s kalender. Binnen zes jaar vieren wij het tweehonderdste overlijdensjaar. Ik kijk alvast uit naar een uitgebreide visie van Bart van Loo op de verbanning naar Sint-Helena en de aldaar al dan niet gepleegde misdaad.


ISBN 9789085425960 | Hardcover | 464 pagina's | De Bezige Bij | november 2014

© Lezer100, 31 maart 2015


Lees de reacties op het forum en/of reageer: